Illua’tungeriit pingasut akornanni isumaqatigiissut (IBA) Inuiaqatigiinni piujuartitsineq pillugu nalilersuineq (VSB) aallaavigalugu isumaqatiginninniutigineqassaaq.
IBA makku akornanni isumaqatiginninniutaavoq:
Aatsitassarsiornermik ingerlatseqatigiiffik (qinnuteqartoq)
Aatsitassarsiornermik suliarisanik VSB najoqqutaralugu attugaasussatut kommune taanna imaluunniit taakku
Namminersorlutik Oqartussat
IBA-mik isumaqatiginninniarneq VSB-mut allaqqaakkamik sapaatip akunnerini arfineq-pingasuni sivisussusilimmi tamanut ammasumik tusarniaanerup naammassineratigut aallartinneqartarpoq.
Iluaquteqarnissamut akuersissutip nassatarisaatut inooqatigiinnermi sunniutaasut taassuma nalunaarutigineratigut IBA-p inatsisilersugarai. IBA immikkoortunik marlunnik immikkoortortaqarpoq: immikkoortortaq tamatigoortoq, aammalu suliniummut tunngasutut immikkoortoq (ilanngussat).
IBA-mi immikkoortortaq tamatigoortoq
IBA-mi immikkoortortaq tamatigoortoq isumaqatiginninniutaaneq ajorpoq, isumaqatigiissummullu pingaarnertut anguniagassat tamakku aalajangersarpai. Illua’tungeriit suleqatigiinnerisa qanoq aaqqissuussaanissaa, aammalu suliassaqarfiit sorliit ilaasussaanerat aalajangersarpai.
IBA-mi suliniummi immikkoortortat sukumiinerusut: ilanngussat
IBA-mi suliniummi immikkoortortani sukumiinerusuniipput ilanngussat kattussat, sunniutinik tigussaasunik iluaqutaasunillu aaqqiissutaasut.
Ilanngussat nalinginnarmik pissutsit makku sammivai:
- Kalaallit Nunaanni aatsitassarsiornermik suliarisat (ilanngullugit aatsitassanik suliaqarnerit)
- Kalaallit Nunaannit sulisartut
- Atuartitsineq aamma ilinniagaqarneq
- Kalaallit Nunaannit suliffeqarfiit
- Nakkutilliinermut nalilersuinermullu pilersaarut
Ukiup tullissaanut illua’tungeriit naammassisassatut anguniagaannik, soorlu Kalaallit Nunaannit sulisartunik aamma suliffeqarfinnik atuinerit ilanngussat nalunaarsugaraat. Anguniakkat taakku VSB-mik aallaaveqartumik isumaqatiginninniutaasarput, IBA-mili ilanngussaniinnaq suliaqarfiusarlutik.
Ilanngussani pisussaaffigisat, IBA-mik isumaqatigiissuteqartut akornanni, isumaqatigiissutigisaq malillugu, ukiumoortumik nakkutilliisarnerit suliniummilu naammassisanik nalilersuinerit tunngavigalugit, ukiumit ukiumut nutarterneqarsinnaapput. Taamaalillutik ilanngussat suliaqarnermi allagaataapput nikeriartitsisuusut, Kalaallit Nunaannit sulisartunit suliffeqarfinnillu atuuinernut tunngatillugu piviusunik piviusorpalaartunillu pisussaaffigisanik imaqartut. Ukiut ataasiakkaat tamaasa pisussaaffigisat tamakku pisinnaatitsissummik piginnittup aamma pilersuisooqataasut malittarissavaat. Naammassisanik ukiumoortumik nakkutilliinikkut, ajornanngippallu ilanngussani pisussaaffiusunik nutarsaanertigut Kalaallit Nunaanni kingusinnerpaatut aningaasaqarnikkut allanngoriartorneq malillugu suliniutip allanngoriartuaarnissaa qularnaarneqassaaq (soorlu sulisartunut, suliffeqarfimmut, suliffeqarfiusut ilussaannut il.il. naleqqillugu).
Paasissutissat sukumiinerusut, takuuk VSB-mut ilitsersuut.
IBA-t atuuttut
Ingerlatseqatigiiffik | Iluaquteqarnissamut akuersissut | IBA-nut linki |
|---|---|---|
Greenland Ruby A/S | Aappaluttoq | IBA 2014/01 |
Hudson Greenland A/S | Qaqortorsuaq | IBA 2015/01 |
Ironbark A/S | Citronen Fjord | IBA 2016/01 |
TANBREEZ Mining Greenland A/S | Killavaat Alannguat | IBA 2020/54 |
Dundas Titanium A/S | Steensby Land | IBA 2021/08 |